Ðây là loại sàng công dụng đặc biệt dùng cho phân loại hỗnhợp thóc gạo sau khi xay. Thóc sau khi xay gồmcó gạo lức (đã tách vỏtrấu), vỏ trấu và thóc chứađược xay. Vỏ trấu được lấy ra nhờ một hệ thốngquạt hút hoặc thổi. Gạo lức và thóc được đưa sang sàng phân loại để phân riêng. Phần gạo lức tách ra được chuyển sang công đoạn xát tách vỏ lụa, phần thóc chưa tách vỏ sẽ được hồi lại công đoạn xay.
Ưu điểmcủa sàng zig- zag là tiết kiệmđược số lần sàng. Thóc và gạo lức có kích thước gần nhau, nếu sử dụng sàng phân loại bình thường rất khó, phải qua hơn 10 lần sàng.
Hình III- 8.Nguyên lýlàmviệc củasàng zig-zag
Nguyên tắc phân loạicủa sàng zig- zag dựa theo khối lượng riêng và độ nhámbềmặt. Mặt sàng là một tấmkimloại phẳng và nhẵn bóng, được đặt hơi nghiêng, góc nghiêng có thể điều chỉnh được. Trên mặt sàng có các gờhình zig- zag lắp song song nhau tạo thành một khe cũng
có dạng zig-zag. Sàng được truyền chuyển động theo phương vuông góc với các gờ với tầnsố
trong khoảng 90-120 lần/phút.
Hỗn hợp thóc gạo đượcđổ vào ở giữa sàng. Khi sàng chuyểnđộng, hỗn hợp thóc gạodo lực quán tính bịva đậpmạnh lên các gờ. Do sự khác biệt vềkhối lượng riêng và độ nhám, dẫn đến hiện tượng phân lớp, gạo có khuynh hướng di chuyển xuống phía dưới thấp,cònthóc được đưa lên phía đầu cao.
HìnhIII- 9.Sàngzigzag
Một tầng sàng có nhiều khe, thông thường từ 5 đến 20 khe và mỗimộtmáy sàng cóthể có tới 5 tầng sàng song song nhau. Số khe và tầng sàng càng nhiều, năng suất sàng càng lớn. Ðiều chỉnh độ phân loại bằngcách điềuchỉnh góc nghiêng của sàng. Góc nghiêng càng lớn, thóc càng có khuynh hướng di chuyển xuống dưới và ngược lại góc nghiêng nhỏ sẽlàmgạo đi lên phía trên cao cùng với thóc. Quá trình điều chỉnh nầy cần tiến hành thường xuyên, thông thường đòi hỏi người điều chỉnh có kinh nghiệm.
Trong thực tế, sàng Pakis thường được điều chỉnh sao cho hoàn toàn không còn thóc theo gạo, do đó sẽ có một số lượng khá lớn gạo theo thóc lên phía trên sàng quay lại. Vì vậy, mộtmáy xay khác được bố trí để xay riêng cho lượng thóc-gạo hồilưu. Sau khi xay lượng hồilưu cũng được đưa qua cùng sàng Pakis, như vậy năng suấtcủa sàng theo qui trình nầy phải lớnhơn, tuy vậy đây là qui trình có hiệu quả xayđạt cao nhất.